Phụ huynh nên chọn phương pháp ăn dặm nào phù hợp với bé?

Câu hỏi “Phương pháp ăn dặm nào tốt nhất cho bé?” khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng khi bé yêu đến tuổi ăn dặm. Tuy nhiên, mỗi bé sẽ thích hợp với một loại phương pháp ăn dặm riêng, tùy thuộc vào sức khỏe và tính cách của bé. Bố mẹ có thể khám phá 3 phương pháp ăn dặm phổ biến nhất của 23h shop nhé dưới đây cho bé! 

Cách cho trẻ ăn dặm hợp lý là gì? 

Khi bé đến 6 tháng tuổi, cần bổ sung thực phẩm vào chế độ ăn uống bên cạnh sữa mẹ vì cung cấp chất dinh dưỡng. Giai đoạn này được gọi là giai đoạn ăn dặm của bé và yêu cầu phải thực hiện một cách hợp lý. 

Ban đầu, bé cần tập ăn từ thức ăn lỏng đến đặc, từ ít đến nhiều và làm quen dần với các loại thức ăn khác. 

Số lượng và bữa ăn cho bé cần phù hợp với độ tuổi và khẩu vị của bé

Cần đảm bảo thức ăn được chế biến mềm, dễ nhai và nuốt. Người chế biến cần rửa tay sạch trước khi chế biến và khi cho bé ăn. 

Không cho bé ăn bột ngọt vì không có lợi cho sức khỏe của bé. Các loại thực phẩm tươi, sạch sẽ và giàu dinh dưỡng mẹ có thể lựa chọn cho bé ăn. Thực phẩm trong quá trình ăn dặm của bé có thể chia thành 4 nhóm chính như sau:

• Nhóm cung cấp chất đạm bao gồm: thịt, cá, tôm, cua, trứng gà, sữa, đậu đỗ, lạc, vừng...

• Nhóm tinh bột bao gồm: gạo, mì, khoai, ngô...

• Nhóm chất béo bao gồm: dầu, mỡ, lạc, vừng...

• Nhóm giàu vitamin và khoáng chất bao gồm: rau, quả, đặc biệt các loại rau có màu xanh thẫm và tất cả các loại quả có màu đỏ hay vàng.

Chế độ ăn dặm hợp lý cho bé cần đảm bảo cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng trên kèm với việc cho bé bú sữa mẹ hoặc sữa công thức.

Xem ngay: Tổng hợp cách nấu cháo yến mạch cho bé ăn dặm đơn giản nhất

Các phương pháp ăn dặm cho bé phổ biến hiện nay 

1. Phương pháp ăn dặm truyền thống

Một trong những phương pháp ăn dặm truyền thống phổ biến ở Việt Nam là cho bé ăn bột xay chung với các loại thực phẩm khác

Sau khi bé mọc răng, mẹ nên chuyển sang cho bé ăn cháo kèm thức ăn xay nhuyễn.

Ưu điểm: 

Ưu điểm của phương pháp này bao gồm giúp bé dễ tiêu hóa, không mất nhiều thời gian chế biến và đơn giản phù hợp với những bà mẹ bận rộn, cho phép bé ăn với khẩu phần nhiều ngay từ khi mới tập ăn.

Nhược điểm: 

Tuy nhiên, phương pháp này cũng có nhược điểm. Do nhiều loại thực phẩm được xay nhuyễn và pha trộn lại với nhau, bé không cảm nhận được mùi vị và mẹ khó phát hiện được bé dị ứng với loại thức ăn nào. 

Ngoài ra, cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn thức ăn thô của bé và không tập được phản xạ nhai từ nhỏ.

2. Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật truyền thống

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật truyền thống 

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật truyền thống là cho bé ăn dặm ngay với cháo loãng qua rây tỷ lệ 1:10 thay vì dùng bột. Khi ăn theo phương pháp này trẻ sẽ được ăn cháo loãng kết hợp cùng tất cả các loại thực phẩm khác nhau với hương vị được giữ nguyên bản và độ thô tăng dần theo từng thời điểm phù hợp. Các loại thực phẩm của bé cũng cần được để riêng, không trộn lẫn.

Ưu điểm:

• Giúp bé phát triển kỹ năng nhai và nuốt thức ăn thô sớm hơn.

• Tạo cảm giác thoải mái cho bé khi ăn, giúp bé khám phá hương vị từng món ăn.

• Giúp bé hình thành thói quen ngồi ăn và tập trung hơn, cũng như nâng cao kỹ năng tự lập cho bé.

Nhược điểm:

• Yêu cầu nhiều thời gian và công sức để dạy bé ngồi và cầm thìa.

• Tốn thời gian cho người chăm sóc bé để chế biến riêng biệt từng loại thức ăn.

3. Phương pháp ăn dặm tự chủ (Baby Led Weaning - BLW)

Phương pháp này cho bé tự quyết định quá trình ăn từ đầu. Bố mẹ chỉ chọn loại đồ ăn và bé sẽ quyết định cách ăn và lượng thức ăn. 

Phương pháp ăn dặm tự chủ (Baby Led Weaning - BLW) 

Phương pháp ăn dặm này có các đặc điểm sau: Bé có thể ngồi cùng bàn ăn và ăn chung với cả nhà; bé sẽ tự ăn và ăn thô y như người lớn; bé hoàn toàn có thể được tự chọn những gì bé thích bằng cách bốc hoặc cầm nắm bằng tay.

Ưu điểm:

• Giúp bé nhanh chóng làm quen với các loại thực phẩm và ít tốn kém hơn do được trải nghiệm chế độ ăn và hương vị phong phú.

• Giúp bé phát triển kỹ năng kiểm soát thức ăn và kỹ năng nhai.

• Giúp bé hình thành thói quen ăn uống độc lập từ sớm và phát triển hơn.

Nhược điểm:

• Không kiểm soát được lượng thức ăn bé ăn, có thể dẫn đến tình trạng ăn quá nhiều hoặc thiếu chất dinh dưỡng cần thiết.

• Có nguy cơ bé bị nghẹn thức ăn khi tự cầm và ăn thô.

• Bé cần được giám sát mọi thời điểm khi ăn để đảm bảo an toàn.

4. Phương pháp ăn dặm 3 trong 1

Phương pháp ăn dặm 3 trong 1 

Phương pháp ăn dặm 3 trong 1 là phương pháp kết hợp giữa phương pháp ăn dặm kiểu Nhật truyền thống và phương pháp ăn dặm tự chủ (BLW). Phương pháp này bao gồm 3 bước:

• Bắt đầu bằng cháo loãng và thức ăn đơn giản: Theo phương pháp ăn dặm kiểu Nhật truyền thống, bé sẽ ăn cháo loãng và thức ăn đơn giản (như khoai tây, bí đỏ, đậu xanh, ...) để làm quen với thức ăn.

• Tăng dần độ thô của thức ăn: Sau khi bé làm quen với cháo và thực phẩm đơn giản, phương pháp này sẽ tăng dần độ thô của thức ăn bằng cách cho bé ăn những miếng thực phẩm to hơn và mềm hơn, cho phép bé tự tay bốc và cầm nắm chúng.

• Cho bé tự chọn thức ăn: Sau khi bé đã quen với các loại thức ăn khác nhau, phương pháp ăn dặm 3 trong 1 sẽ cho bé tự chọn thức ăn mà bé thích và tập cho bé kỹ năng tự chọn thức ăn và kiểm soát lượng ăn của mình.

Ưu điểm:

• Giúp bé phát triển kỹ năng nhai, nuốt và kiểm soát thức ăn.

• Giúp bé làm quen với nhiều loại thực phẩm khác nhau, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho bé.

• Giúp bé phát triển kỹ năng tự lập và tăng cường sự tò mò, khám phá của bé.

Nhược điểm:

• Phương pháp này đòi hỏi sự chuẩn bị thức ăn phức tạp hơn so với một số phương pháp khác.

• Đối với những bé có khó khăn trong việc nhai, nuốt thức ăn, phương pháp này có thể gây nguy hiểm và cần phải thận trọng.

• Phương pháp này yêu cầu sự giám sát thường xuyên của người lớn để đảm bảo an toàn cho bé.

Một số lưu ý khi cho trẻ ăn dặm 

Khi cho trẻ ăn dặm, bạn cần lưu ý một số điều sau đây:

Tuổi thích hợp: Trẻ nên bắt đầu ăn dặm khi đã đủ 6 tháng tuổi, đây là lứa tuổi mà trẻ đã có đủ khả năng tiêu hóa và hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thực phẩm.

Tuổi thích hợp 

Khởi đầu từ các loại thực phẩm dễ tiêu hóa: Ban đầu, bạn nên cho trẻ ăn những loại thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo, súp, hoa quả và rau củ để giúp bé thích nghi dần với chế độ ăn uống mới.

Không nên ép buộc trẻ ăn: Nếu trẻ không thích ăn hay không muốn ăn, bạn không nên ép buộc bé. Hãy cho bé nghỉ và thử lại sau.

Vệ sinh thực phẩm: Bạn luôn cần giữ sạch sẽ các loại thực phẩm và dụng cụ ăn để tránh nhiễm khuẩn và vi khuẩn.

Vệ sinh thực phẩm 

Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ: Khi cho trẻ ăn dặm, bạn cần theo dõi tình trạng sức khỏe của bé. Nếu bé có các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, hoặc phản ứng dị ứng với thực phẩm, bạn cần ngừng cho bé ăn và đưa bé đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Đồ ăn nên đa dạng: Để bé được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, bạn cần đảm bảo cho bé ăn đa dạng các loại thực phẩm và không nên lặp lại thực đơn các món ăn quá nhiều.

Tránh các thực phẩm không tốt cho trẻ: Bạn cần tránh cho trẻ ăn các loại thực phẩm không tốt như thức ăn nhanh, đồ chiên rán, đồ ngọt, đồ uống có gas, và các loại thực phẩm có chứa đường cao.

Tránh các thực phẩm không tốt cho trẻ

Xem ngay: Các loại hạt cho bé ăn dặm tốt nhất

Những sai lầm thường gặp khi cho trẻ ăn dặm và cách khắc phục

Cho trẻ ăn quá sớm hoặc quá muộn

Đây là một sai lầm phổ biến mà các bậc cha mẹ thường gặp phải. Khi cho trẻ ăn dặm quá sớm, hệ tiêu hóa của bé chưa phát triển đầy đủ và có thể dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa hoặc dị ứng. Trong khi đó, cho trẻ ăn dặm quá muộn có thể dẫn đến thiếu chất dinh dưỡng và ảnh hưởng đến tốc độ phát triển của trẻ. 

Cho trẻ ăn quá sớm hoặc quá muộn 

→ Cách khắc phục là nên theo dõi sự phát triển của bé và tìm hiểu lộ trình ăn dặm phù hợp.

Chọn thực phẩm không phù hợp

Khi bắt đầu cho trẻ ăn dặm, nên chọn những thực phẩm dễ tiêu hóa và không gây dị ứng như khoai tây, cà rốt, bí đỏ, rau củ quả... Nếu chọn những thực phẩm có chứa đường, muối hoặc các chất bảo quản thì sẽ gây hại cho sức khỏe của trẻ. 

Chọn thực phẩm không phù hợp 

→ Cách khắc phục là nên tìm hiểu kỹ về các loại thực phẩm phù hợp với trẻ ở từng độ tuổi và giai đoạn ăn dặm.

Cho trẻ ăn quá nhiều

Nếu cho trẻ ăn quá nhiều, trẻ có thể bị táo bón hoặc dễ bị béo phì. 

→ Cách khắc phục là nên tìm hiểu về lượng thức ăn phù hợp cho trẻ ở từng độ tuổi và sức khỏe của trẻ.

Không kiểm soát được chế độ ăn của trẻ

Nếu bé được cho phép ăn bất kỳ lúc nào, sẽ dẫn đến việc bé không có thói quen ăn uống định kỳ và dễ bị tăng cân. 

Không kiểm soát được chế độ ăn của trẻ 

→ Cách khắc phục là nên thiết lập một chế độ ăn uống định kỳ cho bé và kiểm soát lượng thức ăn và thời gian ăn uống của bé.

Xem ngay: Cách chế biến những món ăn sáng cho bé từ yến mạch

Không sử dụng đồ dùng ăn dặm đúng cách

Sử dụng đồ dùng ăn dặm đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho trẻ. Ví dụ, nếu sử dụng thìa hoặc muỗng quá sâu vào miệng của bé, có thể gây đau và tổn thương niêm mạc miệng của bé. Nếu sử dụng chén, đĩa hoặc ly không an toàn, trẻ có thể bị chấn thương khi đập vỡ hoặc nuốt phải mảnh vỡ. 

→ Cách khắc phục là nên tìm hiểu và sử dụng các đồ dùng ăn dặm an toàn, phù hợp với độ tuổi và nhu cầu của bé, và luôn giám sát bé khi ăn để đảm bảo an toàn.

Không đồng nhất trong cách cho trẻ ăn dặm

Nếu có nhiều người chăm sóc trẻ và mỗi người lại có cách cho trẻ ăn dặm khác nhau, sẽ làm cho trẻ rất khó khăn trong việc thích nghi và có thể gây ra những hậu quả không tốt cho sức khỏe của trẻ. 

Không đồng nhất trong cách cho trẻ ăn dặm 

→ Cách khắc phục là nên thống nhất cách cho trẻ ăn dặm giữa các người chăm sóc và thông tin cho nhau về lịch trình, lượng thức ăn và cách cho trẻ ăn dặm.

Như vậy, việc lựa chọn phương pháp ăn dặm yến mạch phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Phương pháp ăn dặm theo từng giai đoạn với sự kết hợp các loại thực phẩm phù hợp giúp bé tiếp nhận đầy đủ chất dinh dưỡng và phát triển tối đa. 

Việc kiểm soát lượng thức ăn và thời gian ăn uống cũng rất quan trọng để tránh các sai lầm phổ biến khi cho trẻ ăn dặm. Cha mẹ nên tìm hiểu kỹ và tham khảo ý kiến của chuyên gia để có phương pháp ăn dặm phù hợp nhất cho bé nhé!

Xem ngay: Phương pháp ăn dặm BLW là gì?